Cín Lae Amhlaoibh Uí Shúilleabháin

Tá a fhios againn ó Bhreandán Ó Madagáin gur dialann dúlra a bhí Amhlaoibh ag scríobh agus léirigh Proinsias Ó Drisceoil dúinn gur beag spéis a bhí sé i bhFuascailt na gCaitliceach nuair a tháinig sí (lch 40). Mar sin ní ceart a bheith ag súil le níos mó ón gCín Lae seachas mar atá ann. Bíodh is gur 'remarkable document' í an Chín Lae, mar a deir Gearóid Ó Tuathaigh, a thugann léargas dúinn ar mheon nó mentalité an bhourgeoisie Chaitlicigh Rómhánaigh - lena linn agus ina dhiaidh sin - ní ceart dúinn a bheith ag súil leis an scópúlacht atá le fáil i ráitis leithéidí Goethe nó fiú Eckermann - a rinne tagairt d'Fhuascailt na gCaitliceach. Mar a thaispeánann Neil Buttimer, léigh Amhlaoibh na páipéir nuachta. Ach fós tá an méid a deir sé faoi na hábhair iontu teoranta. Bhí cúraimí eile air: an mhúinteoireacht, coinneáil siopa, díol muc, na potátaí, cúrsaí polaitíochta agus leasa pobail, a bhean is a chlann. B'fhéidir gur ábhar díomá dúinn nach bhfuil níos mó le rá aige faoi ábhair dhifriúla - faoin gceol nár thaitin leis i mBaile Átha Cliath, mar shampla - céard a bhí ann? cé bhí á sheinm? - ach ar an gcaoi sin freisin freagraíonn sé do chultúr na haicme lenar bhain sé. Bímis sásta leis an méid sin.